12 Kasım 2009 Perşembe

Demokrat Parti ve iktidardan düşürülüşü

II. dünya savaşının sona ermesiyle totaliter rejimler sona erdi.Totaliter rejimlerin yerine artık demokrasi ve liberalleşme öne çıkmaya başladı.
Gelişen dünyada daha genç olan Türkiye'nin demokrasi yolundaki adımları pek büyük değildi ve batı ile olan ilişkileri geliştirmek ve meclis içinde farklı seslerin,farklı düşünen insanların seslerini mecliste duyuracak bir partiye ihtiyaç vardı.Bu parti Adnan Menderes,Celal Bayar,Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından 7 Ocak 1946 yılında kuruldu.Kurulan bu parti Türkiye demokrasisinde muhalefet anlayışını doğurdu.Chp'nin istediği ve kendi isteğiyle meclise koyduğu güdümlü muhalefet anlayışına bir tepki olarak kurulmuştu.II.dünya savaşı nedeniyle insanlar zor durumda kalmış Chp iktidarının halkı zorlaması ve bakıcı olması vergilerin ağır olması gibi nedenler insanları Demokrat Partiye yöneltti.21 temmuz 1946 yılında yapılan seçimler Chp'nin 390 Demokrat Partinin 65 ve bağımsızlarında 7 milletvekili ile meclise girmelerine neden oldu.Chp yönetimi açık oy gizli oy sayım ilkesi nedeniyle seçimlere hile karıştırıldığını öne sürerek seçimlerin tarihe şaibeli seçim olarak girmesine sebep oldu.
1950 li yıllara kadar Chp poltikasını biraz daha ılımlı bir hale getirmeye çalıştı ve geçmiş yıllarda yaşanan baskıcılığına bir ölçüde kısıtlama getirdi.Daha sonra yapılan seçimlerde Chp 49 Demokrat Parti 408 sandalye kazandı ve meclis içinde ikidarını çok büyük ölçüde genişletti.Celal Bayar Cumhurbaşkanı, Adnan Menderes Başkaban oldu.Yapılan bu seçimler Chp yönetiminde şok etkisi yarattı ve tabi bu sıralarda darbe söylentileri dolaşmaya başlamıştı ve bu Demokrat Parti'nin orduya ve Chp yönetimine karşı büyük ölçüde güvensizliğine sebep oluyordu.
DP iktidarının ilk birkaç yılında tarım ürünlerinin iyi olması ve ekonominin iyiye gitmesi DP iktidarının halk tarafından sevilmesine ve oylarını garantiye almasına neden oldu.
2 Mayıs 1954 seçimlerinde DP 503 Chp 31 sandalye kazandı.DP artan iktidarını muhalefet üzerinde zora dayandırınca ve ekonominide iyi gidişatının bozulmasıyla kendi tabanı tarafından desteğini kaybetmeye başladı.
27 ekim 1957 seçimlerinde DP 424 Chp 178 sandalye kazandı.
Chp seçimle iktidara gelemeyeceğini anlayınca DP nin tahkikat komisyonu kurması ordu içinde huzursuzluğu arttırdı.DP basınada ağır sansürler uygulama koymaya başlamış ve bu Chp'nin gençlik örgütlerinin protestosuna sebep oldu.Adnan Menderes güçlü olduğu Ege Bölgesinde mitingler yapmaya başladı.
Harp okulu öğrencilerinin gösterisi üzerine cunta erken davranarak 27 Mayıs 1960 da darbe yaptı.
31 Agustos'ta parti liderleri askerlerin gözetiminde toplanarak bir deklerasyon yayinladi. Askerlerin CHP'nin iktidar olmasi için en uygun Propaganda zeminin olusturulmasma yönelik alinmasini istedigi önlemler sunlardi:
1) 27 Mayis Devrimi'ni siyasal amaçlarla sorgulamamak ve istismar etmemek.
2) Atatürk Reformlari'ni korumak.
3) Islam'i siyasi amaçlarla istismar etmemek.
4) Yassiada Mahkemesi kararlarini istismar etmemek. 15 Eylül 1961'de Yassiada Mahkemesi, Adnan
Menderes, Fatih Rüstü Zorlu ve Hasan Polatkan'in idamini onayladi

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder